Define Avcıları Kimdir Neler Yaparlar

Define avcıları arasında define bularak gizli bir şekilde köyünden veya yaşadığı yerden ayrılan insanların hikayesi nesilden nesile anlatılır. Define ise toprak altında gömülü olan maddi değeri bulunan sikke, altın ve gümüş gibi eserler olarak tanımlanır. Günümüzde genellikle heykel ve obje gibi arkeolojik eserin bulunmasına yönelik bir çaba haline gelmiştir.

Define avcıları başta mağara olmak üzere Rumların ve Ermenilerin yaşadığı yerleri potansiyel kazı alanları olarak görmektedirler. Birinci Dünya savaşından sonra başka ülkelere göç edenlerin “bir gün dönüp alırız” düşüncesiyle yanlarında götüremedikleri kıymetli eşyalarını bir yerlere gömdükleri söylentisi nedeniyle onlardan kalan evler, çeşmeler ve kültürel yapılar kaçak kazı alanları içerisinde görülmektedir. Tarihi yerleşim yerlerinin yakınındaki kasaba ve köylerdeki definecilik faaliyetleri neredeyse o yerleşimin tarihine kadar uzanmaktadır.

Define avcıları; savaş, hastalık, göç vb. nedenlerden dolayı ikamet ettikleri yerleri terk etmek zorunda kalan kişilerin güvenli ortam olmadığı için veya geri dönmek düşüncesiyle yanlarında götürmedikleri değerli eşyalarını gömdüklerini inanırlar. Bu kişiler, ayrıldıkları yerlere geri döndüklerinde eşyalarını kolayca bulabilmek için de gömdükleri yere bazı iz ve işaretler koymuşlar veya gömü sahasının haritasını çizmişlerdir. Bu sebeple defineciler arasında işaret katalogları yapılmış, define haritaları veya işaretlerin anlamını açıklayabilen uzmanlar (define işaretleri ustaları) ortaya çıkmıştır.

• Define avcılığı takım çalışması halinde yapılır. Kazıyı yapacak kuvvetli kişiler vardır. Gözetleme yapanlar ayrı, harita ve işaretlere yorum yapacak olanlar ayrıdır. Dedektörcülerle beraber rüya, tılsım ve büyüleri açıklayabilecek cinci hocaya ihtiyaç vardır. Bunlardan biri eksik olursa ekip yetersizliği sonucu kazı çalışması başarısız olma ihtimali yüksektir.

Antik Mezarlar Define Avcılarının Uğrak Noktasıdır

Antik dönemlerde ölen kişiler, mezarlara değerli eşyaları ile birlikte gömülürlerdi. Bu nedenle mezarlıklar, izinsiz kazı yapan definecilerin tahribatına uğramaktadır. Mezarlar, kaçak kazı yapan defineciler tarafından genellikle boşluk tespiti, dedektör ve şiş kullanılarak tespit edilmektedir.

İzinsiz define arayan/kaçak kazı yapan, genellikle daha rahat oldukları kış dönemini seçerler. Höyük yağmacıları; kürekler, kazmalar, traktörler, pulluklar, kepçeler, buldozerler ve greyderler kullanarak, genellikle taşınabilir kıymetli eşyaları araştırırlar. Aynı zamanda heykel, obje veya boyalı dekorasyon içeren eserlerde define avcıları için çok değerlidir.

Bazı define avcıları Define toplayıcılar tarafından eğitilerek yönlendirilmektedir. Hedefleri arasında tümülüsler, ören yerleri, höyükler ve nekropol alanlarında kaçak kazı yaparak kültür varlığı veya define bulmaktır. Kullandıkları araç ve gereçler arasında 1-1,5 metre uzunluğunda çelik şiş, kazma ve kürek ile toprağın altındaki metale duyarlı olan dedektör bulunmaktadır.

Definecilerin yaptığı zararlar, üç ana grupta incelenebilir.

• Kazma ve kürek ile yapılan kaçak kazılar,
• Dozer, kepçe gibi ağır makineler ile yapılan kaçak kazılar,
• Dinamit ile yapılan patlatmaya ilişkin tahribat.

Türkiye’de define avcılarının en fazla tahrip ettikleri yerler tümülüsler ve höyüklerdir, kral ailesi ve soylulara ait olmaları sebebiyle tümülüsler definecilerin sürekli hedefleri olmuştur. Türkiye’de çok sayıda bulunan tümülüsleri zengin olabilme hayalleri için define avcıları dinamitlemek suretiyle havaya uçurarak, balyozla paramparça ederek ciddi tahribatlar vermektedir.

Tümülüs ya da mezarlardaki çok değerli madeni eşyaları ve altın, gümüş gibi kıymetli süs eşyalarını bulma hırsı define avcılarının profesyonel yöntemlerle kültür varlığı kaçakçılığı yapmasına ve Anadolu’nun kültürel mirasını yok olmasına neden olmaktadır.