Define Dedektörleri, Genel Bilgiler

1) DERİNLİK TESTİ

(METAL DEDEKTÖR ALMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKİR)

Herhangi bir metal dedektörün maksimum tespit derinliği havada yapılacak birkaç basit test ile ölçülebilir.

a) Testi yapılacak metal dedektör, metalsiz bir ortamda, ahşap masaya yatırılır.

b) Sıfırlaması yapılır.

c) Yeraltında tespit edilmesi hedeflenen büyüklükteki metal, test edilen metal dedektörün önüne getirilir.

ç) Genellikle testlerde yuvarlak tepsi (halka) şeklindeki büyük bir metal kullanılır.

d) Metal, dedektörün arama başlığının karşısında hareket ettirilir.

e) Cihazın havada bu metale sinyal verdiği mesafe ölçülür.

f) Ölçülen bu mesafe; çok uzun yıllar yeraltında kalarak sıcaklığın, basıncın, nemin etkisiyle fiziksel, kimyasal, biyolojik değişime uğramış gömülü metalin toprak altında tespit edilebileceği maksimum derinliğe yakındır.

Metal dedektörün çok uzun yıllar yeraltında kalmış büyük bir metali tespit edebileceği maksimum derinlik bu test ile görülür.

DİKKAT:

a) Bu test sırasında, metal dedektörü ile hareket ettirilen metal arasında hiçbir madde (içi görünmeyen stand, içi görünmeyen yapay duvar, vb.) olmamasına dikkat edilmelidir.

b) Yukarıda anlatılan hava testi Pulse Dedektör’e uygulandığında; maksimum tespit derinliği küçük başlık ile 2-2,5 metre, büyük başlık ile 3 metre civarında olmaktadır. Bu sayısal değerler hava şartlarına göre değişebilir.

2) METAL DEDEKTÖRLERİN TESPİT DERİNLİĞİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Metal dedektörlerin tespit derinlikleri; metalin yeraltında bulunma süresi, toprağın mineral yapısı, metalin yüzey alan genişliği, metalin cinsi, metalin yeraltında duruş şekli, kullanıcı tecrübesi gibi değişken faktörlere bağlıdır.

3) ÇOK ESKİDEN GÖMÜLMÜŞ METALİN TESPİT EDİLEBİLME DERİNLİĞİ

a) PulseMetal Dedektör ile: Toprak altında en az 100 yıl kalarak toprak ile kimyasal, fiziksel, biyolojik etkileşimini tamamlamış büyük bir metalin, uygun toprak şartlarında tespit edilebileceği maksimum derinlik 3 metre civarındadır.

b) Klasik bir metal dedektör ile: Toprak altında en az 100 yıl kalarak toprak ile kimyasal, fiziksel, biyolojik etkileşimini tamamlamış büyük bir metalin, uygun toprak şartlarında tespit edilebileceği maksimum derinlik 40-50 cm civarındadır.

4) YENİ GÖMÜLMÜŞ METALİN TESPİT EDİLEBİLME DERİNLİĞİ

Test amacıyla yeni gömülmüş 60 cm x 60 cm x 1 cm boyutlarında bir metal plakanın, pulse bir metal dedektör ile uygun toprak şartlarında tespit edilebileceği maksimum derinlik 1-1,5 metre civarındadır. Toprak altında uzun yıllar kalan metal çok daha derinden tespit edilebilecektir.

ÖNEMLİ

Yeni gömülen metal ile test yapmak yanıltıcı olabilir, çünkü araştırmacılar genellikle çok eski tarihlerde gömülmüş metalleri arar. Kullanıcılar yeni metalleri gömüp test etmek yerine, araştırmalarda buldukları metaller üzerinden performans değerlendirmesi yapmalıdır.

5)  PULSE METAL DEDEKTÖR İLE DUVAR TESTİ

Pulse Metal Dedektör, 60 cm kalınlığındaki beton duvarın arkasından 8,5 cm çapında bilezik şeklindeki metali tespit edebilmektedir. VLF metal dedektörler, duvarın arkasındaki metal bileziği bu mesafeden tespit edememektedir.

6) METAL DEDEKTÖRLERİN ULAŞABİLECEKLERİ DERİNLİĞİN SINIRI

Günümüz metal dedektör teknolojisi dahilinde, hiçbir metal dedektör (pulse dahi olsa) 2,5 metreden daha derine gömülmüş metalleri tespit edememektedir. 2,5 metreden daha derinde olan metaller, pulse metal dedektörlerin tespit kapasitesi dışındadır. 3 metreden daha derinde yapılacak araştırmalarda jeofizik GPR cihazı kullanılması önerilir.

METAL DEDEKTÖRLERLE İLGİLİ SORULAR – CEVAPLAR

1) Metal dedektörlerin kullanım alanları nelerdir?

Arkeoloji: Yeraltında, duvar veya kaya arkasında gömülü altın ve benzeri metalleri aramak için. Define aramak için. İnşaat: Asfalt altında kalmış menhol kapağı, ızgara, vana, vb. metallerin tespiti için. Emniyet: Toprak altında, otların ve çalıların arasında kalmış metallerin olay yeri incelemesi sırasında tespiti için. Güvenlik: Toprağa saplanmış fakat patlamamış bombaların (mayın hariç) bulunması, varillerin ve tankların yeraltında tespiti için.

2)Pulse Metal Dedektör’de metal ayırım özelliği var mıdır?

Evet, metal ayırım özelliği vardır. Değerli metalleri (altın, gümüş, bakır, alüminyum, bronz, vb.), değersiz metallerden (demir, nikel, kobalt) ses sinyaliyle ve ibre hareketiyle ayırır. Metal ayırımlı işlemde; altın, gümüş, bakır, alüminyum, bronz, vb. metallere ses sinyali verir, ibre hareketiyle değerli olarak gösterir. Demir, nikel, kobalt gibi metallere ses sinyali vermeden, ibre hareketiyle değersiz metal olarak gösterir. İster metal ayırımlı, ister metal ayırımsız kullanılabilir.

3) Pulse bir metal dedektörün tespit derinliği en fazla ne kadardır?

Yeni gömülen metali Pulse ve amatör metal dedektörler ne kadar derinden tespit edebilir?

Dünyanın en gelişmiş 2017 model pulse metal ayırımlı dedektörlerinde maksimum tespit derinliği, en uygun şartlarda (çok eski yıllarda gömülmüş büyük bir metal için) ORTALAMA 2,5 metredir.
Pulse bir metal dedektör, yeni gömülen bir metali (boyutlar: 60 cm x 60 cm x 1 cm)maksimum 1-1,5 metreden tespit edebilir. Çoğu VLF metal dedektörlerin tespit derinliği, yeni gömülen bir metal için 30-40 cm civarındadır.

4) Pulse Metal Dedektör’ün maksimum tespit derinliği ne kadardır?

Uygun toprak şartlarında, çok uzun yıllar önce gömülmüş, geniş yüzey alanına sahip bir metal için maksimum 2,5 metredir. Bu sorunun ayrıntılı cevabını, her metal dedektör araştırmacısının bilmesi ve uygulaması gereken testin detayları ile beraber yukarıda bulabilirsiniz.

5) Sadece altına sinyal veren metal dedektör var mıdır?

Bazı VLF metal dedektörler sadece altın aramak üzere ayarlanmaktadır. Fakat bu tür metal dedektörlerin tespit derinlikleri düşüktür ve bu dedektörler;  alüminyum, bakır, kurşun vb. metallere de değerli sinyali vermektedir. 4 ten 12 ye kadar farklı arama modları vardır. Pulse Metal Dedektör, altını diğer tüm değerli metallerle (gümüş, bakır, vb.) beraber tespit eder. Cihazın tarama derinliği birçok vlf metal dedektörden fazladır. Metal dedektörler metalleri iletkenlik ve manyetik özelliklerine göre tespit eder. Pulse metal dedektörlerde metal ayırımı değerli (altın, gümüş, bakır, alüminyum, bronz, vb.) ve değersiz (demir, nikel, kobalt, vb.) şeklindedir.

6) Metal ayırımlı mı, yoksa metal ayırımsız mı tarama yapmak daha iyi sonuç verir?

Pulse Metal Dedektör, tüm metalleri ve metal alaşımları tespit eder ve metalleri değerli ya da değersiz olarak ayırır. Metal dedektörler sadece değerli (altın, gümüş, bakır, vb.) metalleri görecek şekilde ayarlanabilir. Metal dedektörlerde metal ayırımı yaptıkça derinlik kaybı olacağından, Pulse derin aramalarda taramanın önce metal ayırımsız yapılması tavsiye edilir. Metal sinyalinin geldiği noktada cihaz metal ayırımına getirilir ve tespit edilen metalin değerli mi, değersiz mi olduğu anlaşılır.

7) Tespit derinliğini etkileyen faktörler nelerdir?

Metalin yüzey alanı, metalin yeraltında bulunma süresi, metalin yeraltında duruş şekli, toprağın mineral içeriği gibi değişken faktörler tespit derinliğini etkiler. Yüzey alanı geniş olan ve uzun yıllar (en az 100 yıl) yeraltında kalmış olan metaller, yeni gömülenlere göre çok daha derinde tespit edilir. Özellikle hematit, manyetit, kil içeriği yüksek topraklarda, tespit derinliğinde düşme olur. Toprağın sıkı ya da gevşek olması ve ortamda sert kayaçların olması da tespit derinliğini etkilemektedir. Oksitlenmiş metallerin tespiti çok daha kolay ve çok daha derinde olmaktadır. Aynı büyüklükte olan iki metal kıyaslandığında, yatay duran dikey durana göre daha derinde tespit edilecektir.

8) Bir metal dedektörün performansını görmek için metal gömüp deneme yapmak doğru mudur?

Derinlik garantisi verilir mi? Metal dedektör seçerken nelere dikkat edilir?

Metal; ne kadar uzun süre yeraltında sıcaklık, basınç, nem altında kalırsa o kadar derinde tespit edilir. Özellikle oksitlenmiş metallerin tespiti çok daha derinde olacaktır. Yeni gömülen metallerin tespit edilmesi, yıllarca yeraltında kalmış metallere göre daha zordur. Araştırmacılar yeni gömülen metalleri değil, oksitlenmiş ve uzun yıllar önce gömülmüş metalleri aramaktadır. Bu sebeple yeni gömülen metaller ile derinlik testi yapmak yanıltıcıdır. Metal dedektörlerde performans testi yeni gömülen değil, araştırmalar sırasında bulunan metaller üzerinden yapılmalıdır.

Kullanıcı tecrübe kazandıkça hangi büyüklükteki metali, hangi derinlikten tespit edeceğini kazı yapmadan tahmin edebilecektir. Hiçbir üretici veya satıcı derinlik garantisi veremez. Çünkü derinlik, önceden tahmin edilebilmesi mümkün olmayan birçok değişkene bağlıdır. Derinlik garantisi vermek kullanıcıyı yanıltmak olur.

Onlarca metal gömüp denemeler yapmak zaman kaybıdır. Alıcının, üretici veya satıcıdan derinlik garantisi istemesi hatalıdır. Çünkü üretici veya satıcı; farklı toprak yapılarında, farklı sürelerde yeraltında kalmış, farklı metallere, metal dedektörün ne gibi tepkiler verebileceğini önceden kestiremez. Toprak bir bilinmezdir. Kullanıcı, onlarca kafa karıştırıcı kazma-gömme testi yerine, havada yapacağı birkaç deneyle dedektörün performansını rahatlıkla test ederek fikir edinebilir. Kaliteli ve Pulse metal dedektörleri teknik detaylarına göre seçmek en doğru yoldur.

9) Metal dedektör hangi büyüklükteki metali ne kadar derinden tespit edebilir?

Topraktaki tespit derinlikleri birçok değişkene bağlı olduğundan, sayısal değer vermek yanıltıcı olur. Kullanıcı, bir adet bozuk paranın veya bileziğin tespit derinliğini ve metal dedektörün en büyük metal için maksimum tespit derinliğini bilirse, büyüklük-derinlik ilişkisini kurabilir. Toprağa değişik büyüklüklerde metal gömüp, onlarca deneme yapmak sadece zaman kaybıdır. Çünkü metal dedektörün verimi farklı bölgelerde, farklı büyüklükte olan ve farklı süreler yeraltında kalmış metaller için değişik olacaktır. Metal dedektörün yeraltına gönderdiği sinyalin gücü derinlik arttıkça azalır.

Örneğin 1 metre derindeki metalin tespit edilebilme ihtimali ile, 2 metre derindeki metalin tespit edilebilme ihtimali farklıdır. Oksitlenmiş ve uzun yıllar yeraltında kalmış metaller, metal dedektörü daha belirgin şekilde etkiler. Eski metallerin, metal dedektöre var olandan daha büyükmüş gibi görünecekleri için, tespit edilebilme derinlikleri fazladır. Yukarıdaki derinlik testini (hava testi) yaparak metal dedektörün hangi büyüklükteki metali ne kadar derinden tespit edebileceğini görmek mümkündür.

10) Neden iki arama başlığı kullanıyoruz? Arama başlık çapının tespit derinliğine etkisi nedir?

Pulse Metal Dedektör’de iki adet arama başlığı vardır. Küçük başlığın çapı 25 cm iken, büyük başlığın çapı 33 cm’dir. Küçük başlık küçük-büyük tüm metalleri metal ayırımlı olarak tespit ederken, büyük başlık özellikle büyük ve derindeki metallerin tespitinde kullanılır.

11) Frekans nedir? Uygun frekans hangisidir? Tespit derinliğine etkisi nedir?

Frekans, bir metal dedektörün bir saniyede gönderip aldığı sinyal sayısıdır.  Pulse Metal Dedektör’ün çalışma frekansı 600 kHz den başlayıp binlerce üst seviyeye çıkabilir. Yani saniyede yaklaşık binlerce adet sinyal alıp gönderir.

12) Tek tuşla otomatik toprak ayarı nedir?

Metal dedektör veriminin yüksek olabilmesi için toprak ayarının doğru yapılması gerekir. Amatör metal dedektörlerin toprak ayarları çok çabuk bozulur. Bu sebeple amatör cihazlar taş/toprak minerallerine sinyal verir ve tespit derinliklerinde tarama sırasında azalma olur. Pulse Metal Dedektör’ün tek tuşla otomatik toprak ayarı sayesinde, her seferinde düğmelerle oynayarak toprak ayarının yenilenmesine gerek kalmaz. Sadece tek tuşa basılarak toprak ayarı yenilenir. Bu sayede derinlik kaybı olmadan taramaya devam edilir. Hassasiyet ayarı ve toprak ayarı doğru yapılan bir metal dedektör, taş/toprak içindeki metalik minerallere sinyal vermeden, sadece gömülü metalleri tespit edecektir.

13) Metal dedektör kaç pille çalışır? Ne çeşit pil kullanmalıdır?

Pulse Metal Dedektör üretici firmanın tasarımına göre değişir. Verimin yüksek olması için alkalin pil kullanılması tavsiye edilir. Cihazı şarjlı pil de çalıştırır. Bir adet şarjlı pil 1,2 Volt iken, bir adet alkalin pil 1,5 Volt’tur.

Şarjlı pillerin toplam başlangıç voltajı 9,6 Volt (8 adet x 1,2 Volt) iken, alkalin pillerin toplam başlangıç voltajı 12 Volt (8 adet x 1,5 Volt) olduğundan, daha yüksek verim için alkalin pil kullanılması önerilir.

Arazide kullanıcının yanında yedek pil bulundurması faydalı olacaktır. Kulaklık kullanıldığında pil tüketimi azalacaktır. Pil zayıfladığında dedektörün güç ışığı sönecek, pillerin değiştirilmesi gerektiği anlaşılacaktır. Alkalin piller hemen hemen her markette mevcuttur. Hangi marka olursa olsun, daha yüksek verim için kullanılan pilin alkalin özellikte olması gerekir.

14) Metal dedektörler elektromanyetik alan prensibine göre çalışıyor, insan sağlığına zarar verir mi?

Bazı metal dedektörler insan sağlığına zarar verebilecek elektromanyetik alan yaratır. Pulse Metal Dedektör, Avrupa Birliği Standartlarına uygun olarak CE EMC elektromanyetik direktiflerine uygun üretilmektedir. İnsan sağlığına zarar vermez.

15) VLF ve analog metal dedektör arasında ne gibi farklar vardır?

VLF metal dedektörler daha çok hobiye yönelik iken, analog metal dedektörler özellikle mühendisler (maden, inşaat, jeoloji, jeofizik, vb.), arkeologlar ve araştırmacılar tarafından tercih edilen Pulse modellerdir. Pulse Metal Dedektör; belediyeler, müteahhit firmalar tarafından, yeraltında gömülü olan kapak, boru, ızgara, vb. metallerin bulunmasında da kullanılır. Dedektörün kullanımı çok kolaydır. Cihazı hiç tanımayan bir kişi beş dakikada kullanmayı öğrenir.

16) Türkçe kullanım kılavuzu var mı? Aksesuarlar nelerdir?

Pulse Metal Dedektör; Türkçe kullanım kılavuzu, batarya kutusu, iki adet arama başlığı ile beraber orjinal kolisinde set halindedir.

17) Metal tespit ettiğinde metal dedektörün tepkisi nedir? Gömülü metalin tam yeri nasıl bulunur?

Pulse Metal Dedektör, metal tespit ettiğinde sesle ve analog ekranda ibre hareketiyle sinyal verir. Metalin üzerinde olunduğu süre boyunca ses sinyali ve ibre hareketi devam eder. Metalden uzaklaşınca sinyaller kesilir. Bu sayede metalin noktasal tespiti yapılır.

18) Tespit edilen metalin derinliğini nasıl anlayabilirim?

Pulse Metal Dedektör’ün analog ekranındaki ibrenin hemen üstünde sayısal değerler vardır. İbre hareketi sayesinde metalin derinliği hakkında fikir edinilebilir. İbre hareketi zayıf ise metal derindedir, ibre hareketi güçlü ise metal yüzeye yakındır.

19) Tespit edilen metalin değerli olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Yeraltında bir küp altın ve bir küp saf demir olduğunu varsayalım.  Pulse Metal Dedektör ile metal ayırımsız tarama yapıldığında, dedektör her iki metale de aynı sinyali verecektir. Dedektör metal ayırımlı çalıştırıldığında; saf demire sinyal vermeyip altına sesli sinyal verecek, altını ibre hareketiyle değerli metal olarak gösterecektir.

20) Metal dedektör almak serbest midir? Nasıl kullanılır?

Herhangi bir elektronik ürün (TV, radyo, bilgisayar, vb.) alır gibi metal dedektör alabilirsiniz. İzinsiz kazı yapılmamalıdır. Kazı yapılacak alan cihazla belirlenmeli ve kazı için izin alınmalıdır. Askeri alanlarda ve sit alanlarında araştırma yapılmamalıdır. Elinizdeki dedektörün faturası yoksa olası bir yakalanmada emniyet dedektörünüze el koyabilir, faturasız dedektör kullanmanızı tavsiye etmiyoruz.

21) Tünel, mağara, ev içinde duvarların arkasını ve tabanın altını taramak için metal dedektör kullanılır mı?

Tünel, mağara, ev gibi kapalı alanlarda duvarın arkası, betonun içi ve tabanın altını taramak için metal dedektör kullanabilirsiniz. Dedektörün sinyal verdiği noktada metal tespit edilir.

22) Asfalt altında kalmış kapak, ızgara, vb. bulmak için metal dedektör kullanabilir miyiz?

Evet. Belediyeler, telekomünikasyon firmaları, müteahhit firmalar benzer uygulamalarda kullanım kolaylığı ve yüksek performansı sebebiyle Pulse Metal Dedektör’ü tercih etmektedir.

23) Pulse Metal Dedektör akarsuyun altında metalleri tespit edebilir mi?

Su birikintisi veya akarsuyun altına gömülmüş olan metalleri, tespit edecek dedektörler bulunmaktadır. bunların en bilinenleri garret at max ve makro kruzer modelleridir. her ikiside su altında arama yapabilir özelliklere sahiptir.

24) Pulse metal dedektörlerin ve başka marka metal dedektörlerin arasındaki fark nedir?

Pulse metal dedektörleri vlf dedektörlere göre daha derine iner fakat metal ayrımda vlf kadar başarılı değildir.

25) Pulse Metal Dedektör toprak altındaki maddeleri % 100 bulur mu? Onlarca metre derini ve yüzlerce metre ileriyi tarayıp gömülü maddeyi bularak ekranda şekliyle gösteren cihaz var mı?

“Bir cihaz var ve yeraltını gösteriyor. Gömülü olan değerli maddeyi ekranda şekliyle görebiliyorsunuz. Toprağı kazıp gömülü maddeyi sanki kendi elinizle koymuş gibi kolayca çıkarıyorsunuz.” Günümüzde hiçbir araştırmacı böyle bir hikayeye inanmamalıdır. Çünkü yeraltı araştırmalarında bu tür bir beklenti hayal kırıklığına sebep olur. Yeraltı araştırmaları çaba gerektirir. Bilinçli kişilerin amacına ulaşabilme ihtimali (tesadüfler dışında) diğer kişilerden daha yüksektir.

20 metre derini ve yüzlerce metre ileriyi tarayıp, gömülü maddeyi bularak anında sinyal veren, ekranda şekliyle gösteren cihaz jeofizik cihazlardır.

26) Birçok farklı marka, model metal dedektör içinden hangisini seçmemizi önerirsiniz?

Bir metal dedektör seçerken, yukarıda anlatılan hava testini mutlaka yapınız, oradaki bilgiyi dikkatle inceleyiniz. Ürünün fiyat/performans oranına çok dikkat ediniz. Yerbilimleri konusunda uzman olan güvenilir firmalardan alım yapınız.

Çünkü ürün ne olursa olsun, marka ne olursa olsun, ürün nerede üretilmiş olursa olsun, satıcı firmadır size teknik konularda destek verebilecek olan. Satıcı firmanın uzmanlığı ve güvenilirliği çok önemlidir. Dostluğunuzu devam ettirebileceğiniz, bilgi ihtiyacınız olduğunda istediğiniz zaman tereddüt etmeden arayabileceğiniz üst düzey firmaları seçiniz.