Ermeni ve Rum Evlerindeki Define Yerleri

Eski ermeni ve rumların kıymetli eşyalarını saklama nedenlerinden bir tanesi eşkiyalardır, 1800-1900 yılları arasında eşkiyalar baskınlar yaparak köylülerin tüm değerli eşyalarını gasp ettikleri yermemiş gibi fiili olarakta zarar verirlerdi.  bu dönemlerde sadece ermeni ve rumlar değil tüm zenginler paralarını kaptırmamak için çeşitli saklama noktaları geliştirip paralarını saklamışlardır. 

Bu paraları sakladıkları mekanların en başında evler gelir. Bunun sebepleri kontrolü mümkün ve göz önünde olmasından kaynaklanır. eşkyalar evi bastığında altını üstüne getirsede parayı bulamaz çünkü para duvar, tavan yada zemin gibi yapının içinde saklıdır.

Evlerde saklama yeri olarak edindiğimiz tecrübeleri şu şekilde sıralayabiliriz.

10 Maddede Yunan ve Ermeni Evleri

1. Ocaklar; ocakların altındaki zemin taşı ve öndeki zemin taşı çok iyidir. Buralarda gömüler ateşin tam altına gelen noktaya yapılabildiği gibi, bacanın içinde bir bölüme veya dış temel dipleri kullanılabilmektedir.

2. Merdiven altları;  Buralarda tespit yapılırken eve giriş merdivenleri olabileceği gibi; iç mekandaki üst kat merdivenlerini de dikkatle gözlemlemek gerekir. merdivenlerin önemli olan noktası en alttaki veya alttan üçüncü basamağın iç dolgusu olabilir. özellikle taş veya moloz dolgulu merdivenler bu açıdan önemlidir. Kapıdan girdiğinizde tam karşınıza bakın karşı tepeye orada küçük murç yuvarlağı tıpkı göz gibi merdivene bakıyorsa kesin para vardır.

3. Kapı eşikleri;  evlere girişte çoğu insanın dikkatini çekmeyecek olan noktalardan birisi sürekli üzerine basılarak geçilen kapı eşikleridir. bu noktalar çoğu define avcılarının nasip elde ettikleri noktalardır. bunun için sokağa açılan kapının iç eşiğinin altını sağlıklı bir biçimde tespitten geçirmek gerekecektir.

4. Avludaki yaşlı ağaçlar;  bunlar genellikle armut, meşe, ceviz, alıç ve dut ağaçlarından oluşur. Ermeni evi ise dut rum evi ise meşe daha olası ihtimaldir. Zaman zaman çam ahlat gibi ağaçların altı veya belli mesafede yakınları tercih etmekle beraber. değişik ağaçlar avlu içinde pek sık görülmemektedir. ismini verdiğimiz meyve ağaçları Anadolu’nun sıkça rastlanan türleridir.

Bu tür ağaçlar gömü anlamında şüphe uyandırıyorsa bunların ev tarafından görülen yönleri içinde 3-5-7 gibi adımlarla çevresi cihazla taranmalıdır. ve tespitler buna göre yapılmalıdır. şayet aynı avlunun içinde iki veya 3 gibi fazla sayıda ağaç mevcutsa bu durumda ağaçlar arasında geometrik bir bağlantı kurulmalıdır.

5. Ermeni evlerinde saklama metotları içinde eski evlerin büyük odalarındaki tavanda kullanılan (baba ) diye adlandırılan hatıl ağaçları içinde saklama yöntemleri vardır. Paralar ve kıymetli eşyalarını bu ağaçların içine 2 parmak girecek şekilde delik açılarak deliğin içine parmakla bastırılarak sıkıştırılır. Ve delikler parayla doldurulur.

6. Ermeni ve Rumlara ait eski evlerin kalın duvarlı olanları içinde pencerelerin iç/alt kısmının oyularak paraların buralara doldurulması metodu bayağı yaygın rastlanmaktadır.

7. Ahır ve kilerler. Hayvan barınağı olarak kullanılan ahır, Mekanları içinde özellikle saman doldurulan herkesin her an göremeyeceği mekanlar olan samanlık altları çok önemlidir. Kilerlerde ise harman zamanı bitirilip ev sahibinin bütün kışlığı olarak çuvallar dolusu buğday veya un malzemesinin tam altına gelen noktalar dışarıdan bir insanın hemen müdahale edebileceği noktalar değildir. Bu tür yerler insanların gözünden uzak olan hedeflerdir.

8. Evlerde bulunan kuzuneler kaç adet olduğu; bunların tamamının bacaları olup olmadığına dikkat etmek gerekir. Bacası olmayan sahte kuzu ne yemek pişirme yerleri mevcuttur.

9. Evlerin üst bacalarında araştırma yapmak orda değişik bir taş veya baca kapaklarının içini mutlaka kontrol etmek gerekir.

10. Kuyular; Ev zengin evi ise avluda mutlaka kuyu vardır, kuyu içine bakın yapı taşları arasında farklı olan vardır tüm taşların taş yapısı aynıdır fakat biri farklıdır işte bu tağ aslında kapaktır tıpkı çekmece gibi çekildiğinde çıkar içeriye elini kol hizasına kadar sokarsın muhtemelen bir kese  yada bir küp oradadır. Kuyu içi kadar kuyu dışıda önemlidir kuyunun 1 metre çevresine metal testi yapın, yada kuyudan su çekerken tam olarak ayaklarınızın altına gelen noktalara dikkat edin.

Ermeni Yunan Evleri Resimleri

Bunların dışında akla hayale gelmeyecek pek çok noktalardan gömü çıkma olası çoktur. Bunlardan kuyular, Hayvan su içme yalak altları, Dibek taşı altları, gömme banyolar ve buna benzer sayamadığımız birçok yerlerde dikkatli ve araştırma yapılmalıdır.

Eski bir Rum evinde yemek pişirilen ocağın yerinde iki baca deliği görülmüştür. Bir baca deliğinde küp diğerinde ise normal havalandırma vardır. Soyguncular evleri bastığında yaşlılardan öğrendiğime göre soba borusu olarak kullanılan deliğinden boru çıkarılıp küp olan deliğe sokulduğu tarafıma anlatılmıştır. Zekalarına diyecek bir şey bulamamıştım.

Misyonerlerin Ermenileri Kışkırtması

Ermeni Kilisesi’nin kışkırtmaları, Özellikle Amerikan misyonerlerinin Ermeniler üzerindeki faaliyet göstermeleri, Ermenilerin zihinlerinde bağımsızlık fikirleri oluşturmuştur. Anadolu’nun çeşitli yerlerinde isyanlar çıkaran, casusluk faaliyetlerinde bulunmuşlardır.

Osmanlı ordusunun ikmal yollarını kesip, askerlere yardım götürülmesini engelleyen, Ermeniler, bu gibi davranışlarla da yetinmeyip I. Dünya Savaşı sırasında Rus ve Fransız ordularında, Osmanlı Devleti’ne karşı savaşmışlardır. I. Dünya Savaşının başlarında, Ermeni temsilcileri, yukarıda belirtilen davranışlardan vazgeçmeleri için Osmanlı yöneticileri tarafından defalarca uyarılmıştır. Bu uyarıların işe yaramaması üzerine Ermenilerin bir kısmı, 27 Mayıs 1915 tarihinde çıkarılan geçici ‘Sevk ve İskân Kanunu’yla, bulundukları yerlerden, ülkenin Halep, Şam, Zor, Musul gibi yerlerine sevk edilmiş ve onların oralarda iskân edilmeleri sağlanmıştır.

Bu zorunlu göç sırasında ermenilerin çoğu değerli eşyalarını yolda karşılaşılabilecek tehlikeler nedeniyle yanlarına almayıp evleri, arazileri, bağ bahçelerinin uygun yerlerine saklamış daha sonra geldiğinde yeri kaybolmayacak şekilde işaretlemiştir. . Bunların bir çoğu gelemediği için sakladığı paralar hala yerinde durmaktadır.

Ermeni Para Saklama Çeşitleri

Ermenilerde çok farklı saklama çeşidi vardır, göçe tabi tutulduğu dönemde acil yapılan gömüler çok derin olmayıp ortalama 30 cm ile 1 metre civarlarındadır. Bunların kayalara oyulmuş oyma kabartma şeklinde define işareti bulunmamaktadır. Genelde yaşlı ağaçlar, bahçelerinin köşeleri, kuyular, ahirlar, kiler gibi bölgeleri saklama yerleri olarak seçmişlerdir.

Tehcire tabi tutulmadan önceki varlıklı ermeniler paralarını evlerin içindeki ocaklar, kapı eşiği, baca duvarı, evin avlusundaki kuyu içi ve dış yanları, avludaki 3 yaşlı ağaçtan en yaşlı olanının yanına, bu ağaçlar çoğunlukla dut ağacı olur. bazen farklı olur. kilerdeki yapı taşlarında farklı olan vardır sökülüp takılabilen taş türüdür, yine zemin taşında kaldırılıp tekrar koyulan taşlar para saklama yerleridir.

Ermeniler eşkiya baskınlarına karşı bu saklama metotlarına gerek duymuştur, para en çok avludaki kuyu çevresinde yada içindeki her hangi bir yapı taşının arkasındadır. Yada oturma odasına oturduğunda pencereden baktığı zaman direk parayı göreceği yer seçilirdi. Bu en yaygın olanıdır, sizde bir ermeni evi bulursanız pencereden dışarı bakın gördüğünüz yerleri araştırın. Hiç bir ermeni pencereden göremeyeceği yere para saklamamıştır.

Rumlar Mübadele İle Yer değiştirildi

Mübadele “zorunlu yer değiştirtme”dir. Mübadele, 1923’de yılında Lozan Antlaşması’na ek protokol uyarınca Türkiye’deki Rumların Yunanistan’a, Yunanistan’daki Türklerin Türkiye’ye zorunlu göçü sürecine verilen addır. bu durum ermenilerden farklıdır, Ermeniler zorunlu göçe “Tehcir” tabi tutulmuştur. Mübadele ve Tehcir farklı şeylerdir.

Mübadele, görünürde karşılıklı bir anlaşmayla yapıldı her şeyin yolunda gideceği düşünülüyordu, Fakat anlaşanlar, masa başında karar verip kağıtlara imza atmasıyla her şeyin kolayca olacağını sanmışlardı. Oysaki yerinden yurdundan edilecek milyonlarca insana kimse bir şey sormamıştı. Diplomasiye göre, “barışçıl” bir yer değiştirmeydi bu; ama gerçek öyle olmadı. Mübadele, iki halk açısından da acılı bir süreç oldu.

Ülkemizde Yığınla Tehcir ve Mübadele Zenginleri Var

Halkların acıları, ölümleri, kimilerine zenginlik olarak dönüş yaptı. Mübadele de, aynı tehcir gibi, yeni zenginler yarattı. Rumların geride kalan malları, mülkleri, altınları ve diğer değerli eşyaları il fırsatta yağmalandı. bulunamayan altınların bir kısmı defineciler tarafından alınırken çoğunun hala yerinde yeni sahibini bekledş,iğini söyleyebiliriz.

Rumların para saklama yöntemleri ermenilerden biraz farklıdır, özellikle karadeniz rumları parayı gömdükten sonra üzerine mutlaka meşe ağacı dikerdi. Bu rumların en yaygın para saklama şeklidir. rum evi bahçesinde yaşlı meşe varsa altına bakmalısınız, genelde 2 yada 3 meşe olur siz en yaşlı olanın altına bakacaksınız, bu para ağaç kesilip kök sökülmeden alınmaz. bunun için mülki amirliğinden izin almanız gereklidir.

Rum parasını almak ermenilerden daha zordur, diğer rum para saklama yöntemi evin temelidir, evin temel taşları arasında yassı ve işlenmiş olanı varsa bunun altına bakılmalıdır. rumlar paralarını sanki bir daha almayacaklarmış gibi sağlamca saklar, 50 sene sonra torunum alsın dercesine kendisinin bile ijhtiyaç duyduğunda alamayacağı şekilde saklar.

Kuyular

Örnek olarak ermeni kuyu paralarını alması çok kolaydır, kuyu içindeki yapı taşlarından kesme olanı tıpkı çekmece gibi çeker elini dirseğine kadar sokup parayı alırsın. Rumlarda durum böyle değildir. rum kuyuya para saklamışsa üste yakın yere saklamaz, kuyunun alt yapı taşlarından birine saklar; o taşı çıkarmaya çalıştığında kuyu içine çöker. neredeyse bütün yükü çeken taş seçilir; onun arkasına saklanır. koyarken bile bu adam bunu nasıl koymuş diye merak edersin, bizim tahminimiz bu paralar kuyu inşası sırasında koyulan paralar. kuyunun bütün yükünü çekecek taş yerleştirilmeden önce paranın saklandığını düşünüyoruz. Daha sonra üst taşlar yerleştirilerek kuyunun yapımı tamamlanır.